De fakkel waardig blijven doorgeven

De afgelopen weken hebben we waardevolle momenten van herdenken én het vieren van onze vrijheid mogen beleven. De fakkel van de doden kan immers alleen door de levenden verder worden gedragen. Door stil te staan bij toen, houden we de herinneringen nu levend. En samen herinneren verbindt en draagt eraan bij om als gemeenschap plezierig samen te leven. 

Grote belangstelling

Mooi om te zien dat in ons land in vele dorpen en steden de herdenkingen en vieringen op waardige wijze zijn verlopen. De aandacht voor Dodenherdenking en Bevrijdingsdag is groter dan ooit. 80% vindt dit belangrijk zo bleek uit het Nationaal Vrijheidsonderzoek. Dit hangt samen met de situatie in de wereld. In een onrustige en onzekere wereld zijn we op zoek naar houvast en hoop. Die onzekerheid over de schuivende panelen in de wereld en wat dat betekent voor hoe we samenleven, maakt dat de verhoudingen op scherp staan. Dit was (kort) merkbaar op Bevrijdingsdag in Wageningen. Het is respectloos om een rookbom te gooien naar onze minister-president en die van Polen, Donald Tusk. Of te schreeuwen tijdens het Nationale Herdenkingsmoment op De Dam in Amsterdam. Dat doe je gewoon niet! 

Ontwaken                                                                                                                           

Donald Tusk kent als geen ander de gevolgen van onvrijheid. Polen was lange tijd onder de invloedsfeer van andere landen. Tusk wil niet aan de zijlijn staan als het aankomt op vrijheid. Van Polen wil hij een vrij, open land maken en hij wil dat Europa ‘ontwaakt’. Hij is een onvermoeibaar strijder voor vrijheid, democratie en rechtstaat. Voor zijn land, voor Europa. Want de Europese Unie hebben we hard nodig om onze zelfredzaamheid, economie en veiligheid te kunnen waarborgen.   

Wisselwachter

In het nieuwe boek Wisselwachter van Geert Mak is te lezen welke grote verantwoordelijkheid wereldleiders dragen voor het verloop van de wereldgeschiedenis. Het boek geeft een (diepgaande) inkijk in een bewogen tijdperk. De jaren ’30 en ’40 van de vorige eeuw. De tijd van Hitler, Stalin, Roosevelt en Churchill. Hoewel wel anders, zijn er toch ook parallellen met de huidige tijd. Amerika was toen vooral gericht op zichzelf. Nu wordt dezelfde beweging van ‘isolationisme’ gemaakt. Autocratische krachten hadden de wind mee, ook nu zien we dat deels terug. Wat daarnaast interessant is: waar de depressie van de jaren ’30 in Europa leidde tot de opkomst van autoritaire (dominante) krachten, zag je in Amerika een ‘New Deal’ tot stand komen. Werkgelegenheidsinitiatieven die concreet wat deden aan de problemen die er toen speelde voor mensen. Leerzaam voor nu. Kunnen we werk maken van dat wat de onvrede en onzekerheid voedt en daarvoor werkbare initiatieven ontplooien? 

Fakkeldragers nodig

Het is van belang om ons goed te realiseren dat onze democratische waarden en het volgen van een moreel kompas daarbij heel belangrijk zijn. Geert Mak benadrukt in zijn boek dat dit moed vergt, maar dat er altijd mensen zijn die moed opbrengen en anderen daarmee inspireren. Vaak ‘gewone’ mensen die als het ware als ‘fakkeldragers’ kennis en inzicht verspreiden. Fakkeldragers die ons helpen helder te blijven denken en tot inzicht (of inkeer) te komen. 

Vrijheidsbesef

Maar niet alleen moedige mensen zijn nodig. Ook het herdenken en vieren van de bevrijding draagt bij aan dit vrijheidsbesef. Het is bijzonder hoeveel aandacht hiervoor is geweest. In elk dorp. De eigen inwoners natuurlijk, maar ook de overzeese bezoekers. Zoals de delegatie Canadezen die aanwezig waren bij een indrukwekkende herdenking in Voorthuizen. Of het Vrijheidsconcert bij de Catharinakerk waar mensen zelfs buiten stonden om er iets van mee te krijgen. De herdenkingen en activiteiten in het kader van Bevrijdingsdag in Kootwijkerbroek, Terbroek (Zwartebroek-Terschuur), Kootwijk, Stroe, Garderen, De Glind. Vrijheid leeft! Verhalen verdienen het om te blijven doorgeven. 

Verder vieren…

Vanwege ’80 jaar vrijheid’ zijn we echter nog niet klaar! Voorthuizen staat komend weekend geheel in het teken van ‘Operation Cleanser’ met een uitgebreid programma waaronder ‘Mock Battles’ (het naspelen van veldslagen), re-enactment en de Free Memorial Tour. Een defilé van historische voertuigen die om 10:00 uur start vanaf het Raadhuisplein in Barneveld door de verschillende dorpen en eindigend rond 17:00 uur in Voorthuizen. 

Groots herdacht en gevierd!

Alle organiserende comités, alle vrijwilligers wil ik hartelijk danken voor het vele werk om aandacht te besteden aan een belangrijk onderwerp als vrijheid en deze herinneringen levend te houden. Dankbaar ben ik dat alle dorpen dit groots hebben aangepakt. Laten we deze fakkel van de vrijheid blijven doorgeven! Juist ook in deze tijd.   

Reageren? Mail naar j.vandertak@barneveld.nl(Verwijst naar een e-mailadres)